Gemene gronden in de Meierij van Den Bosch tussen hertog en hertgang 1000 – 2000

In 2011 promoveerde Hein Vera met zijn proefschrift,” … Dat men het goed van den ongeboornen niet magverkoopen” aan de Radbouduniversiteit tot doctor. 

Het proefschrift gaat over de rechtsgeschiedenis, landbouwgeschiedenis en landschapsgeschiedenis in het midden en oosten van Noord-Brabant, namelijk de historische Meierij van Den Bosch (de kwartieren Maasland, Oisterwijk, Peelland, Kempenland en stad en vrijdom van ’s-Hertogenbosch) van circa 1000 tot aan onze eeuw.

Nu heeft Hein Vera zijn proefschrift herschreven in een publieksvriendelijke versie. 1000 jaar geleden zag het midden en oosten van Noord-Brabant er anders uit dan nu, maar hoe heeft het er toen uitgezien. Het blijkt dat er toen ook bossen aanwezig zijn geweest. De meesten hiervan zijn in de loop van de eeuwen verdwenen. Zo had men hout nodig voor woningbouw, het huishouden en voor de opkomende industrie. Hoe is de mens hier met zijn directe leefomgeving omgegaan? Welke beweegredenen en belangen had men, wat waren de spelregels, hoe was het georganiseerd. Welke conflicten speelden een rol. Naast deze ontwikkelingen in het landschap is er ook sprake van ontwikkelingen in de landbouw en in de rechtspositie van de boeren. Horige boeren waren weliswaar geen slaven, maar ze mochten hun boerderij niet verlaten en naar de stad verhuizen. In de loop van de 13de eeuw veranderde dat allemaal. Onder invloed van lokale regionale ontwikkelingen: denk dan aan macht, recht, landschap en landbouw werd dat helemaal anders. Boeren konden de bedrijven die ze hadden in huur krijgen tegen een jaarlijkse pacht, of in eigendom tegen een cijns, een vast bedrag per jaar, een soort erfpacht. Het landschap waarin de boeren in een zekere harmonie hadden geleefd, veranderde langzaam in een vijandig landschap met een wankel evenwicht tussen mens en natuur. Al in de middeleeuwen bestond in de Meierij een georganiseerde samenleving met kerkelijke en wereldlijke infrastructuren. Later ontstonden er complexe administratieve en juridische organisaties die nogal eens met elkaar in de clinch lagen. De rechten op de gemene gronden waren ook eeuwenlang een bron van ruzie tussen verschillende dorpsgemeenschappen, maar zelfs binnen dorpsgemeenschappen konden ze voor onrust zorgen.

Dit boek belicht vanuit verschillende oogpunten een heel belangrijk element in het dorpsleven in de Meierij vanaf de middeleeuwen tot aan het einde van de 19de eeuw met de gevolgen daarvan in de 20ste eeuw.

Meer informatie www.picturespublishers.nl